ไหล่ติดในผู้สูงอายุ สาเหตุและวิธีดูแลที่เหมาะสม

ในกลุ่มผู้สูงอายุปัญหาไหล่ติด มักเป็นอาการที่พบได้บ่อยมากกว่าวัยทั่วไป ซึ่งสร้างความเจ็บปวดและจำกัดการเคลื่อนไหวของผู้ที่เป็นไหล่ติดในชีวิตประจำวันอย่างมาก หากคุณหรือคนที่คุณรักกำลังเผชิญกับภาวะนี้ การเข้าใจถึงสาเหตุของการเกิดไหล่ติด และรู้วิธีดูแลตัวเองที่เหมาะสมจะช่วยให้การใช้ชีวิตดีขึ้นได้ค่ะ

ไหล่ติด ในผู้สูงอายุคืออะไร?

ไหล่ติด หรือภาวะที่ข้อไหล่เกิดการติดยึด คืออาการที่เกิดจากการอักเสบและเยื่อหุ้มข้อไหล่หนาขึ้น ส่งผลให้ข้อไหล่เคลื่อนไหวได้น้อยลง จนไม่สามารถยกแขน หมุน หรือกางแขนได้เต็มที่เหมือนปกติ อาการปวดจะค่อยๆ สะสมเพิ่มขึ้นและปวดมากขึ้นเมื่อมีการขยับตัว โดยเฉพาะในเวลากลางคืน ผู้สูงอายุมีแนวโน้มที่จะเป็นไหล่ติดได้ง่ายกว่าช่วงวัยอื่น เนื่องจากความเสื่อมสภาพของร่างกายและการใช้งานข้อไหล่มาเป็นเวลานาน

สาเหตุของไหล่ติดในผู้สูงอายุ

• เมื่ออายุมากขึ้น เยื่อหุ้มข้อและกระดูกอ่อนบริเวณข้อไหล่จะเริ่มเสื่อมสภาพลง ส่งผลให้ความยืดหยุ่นลดลงและเกิดการอักเสบได้ง่ายมากกว่าวัยอื่น
• ผู้สูงอายุที่เคยมีประวัติการบาดเจ็บหรือการผ่าตัดที่ไหล่ แขน หรือบริเวณหน้าอก อาจทำให้ต้องงดการเคลื่อนไหวของข้อไหล่เป็นเวลานาน ส่งผลให้เกิดภาวะไหล่ติดตามมาได้
• โรคประจำตัวบางชนิดก็ถือเป็นสาเหตุ เช่น โรคเบาหวานเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้เกิดไหล่ติดได้ง่ายขึ้นและรุนแรงขึ้น นอกจากนี้ ผู้ที่มีปัญหาหัวใจ ไทรอยด์ หรือโรคพาร์กินสัน ก็อาจมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นได้
• การที่ไม่ได้ใช้งานข้อไหล่มากนัก ทำให้การเคลื่อนไหวข้อไหล่น้อยลง เช่น ผู้ป่วยที่นอนติดเตียง หรือผู้ที่ต้องใส่เฝือกเป็นระยะเวลานาน สามารถทำให้ข้อไหล่ยึดติดได้
• การอักเสบเรื้อรังบริเวณข้อไหล่ เช่น เอ็นอักเสบ หรือถุงน้ำอักเสบ ก็สามารถนำไปสู่ภาวะไหล่ติดได้เช่นกัน

วิธีดูแลที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะไหล่ติด

การดูแลรักษาอาการไหล่ติดในผู้สูงอายุควรทำอย่างค่อยเป็นค่อยไปและสม่ำเสมอ เพื่อลดอาการปวดและฟื้นฟูการเคลื่อนไหวของข้อไหล่:

• การประคบเย็นหรือร้อน สามารถช่วยบรรเทาอาการปวดและลดการอักเสบในระยะเฉียบพลันได้ หากมีการอักเสบมากควรประคบเย็น ส่วนระยะที่ไหล่ติดเรื้อรังหรือก่อนทำกายภาพบำบัดควรประคบร้อน
• การรับประทานยา แพทย์อาจพิจารณาให้ทานยาแก้ปวด ยาคลายกล้ามเนื้อ หรือยาลดการอักเสบ เพื่อช่วยบรรเทาอาการปวด
• กายภาพบำบัด เป็นหัวใจสำคัญของการรักษาอาการไหล่ติด โดยนักกายภาพบำบัดจะแนะนำท่าบริหารที่เหมาะสม เพื่อเพิ่มช่วงการเคลื่อนไหวของข้อไหล่และเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ควรทำอย่างสม่ำเสมอและถูกวิธี
• ตัวอย่างท่าบริหารง่ายๆ:

1. แกว่งแขนคลายไหล่: ยืนก้มตัวเล็กน้อย ให้แขนห้อยลงตรงๆ แล้วแกว่งแขนเบาๆ เป็นวงกลม
2. ไต่กำแพง: ยืนหันหน้าเข้าหากำแพง ใช้ปลายนิ้วไต่กำแพงขึ้นไปให้สูงที่สุดเท่าที่จะทำได้
3. ยืดเหยียดด้วยผ้าขนหนู: ใช้ผ้าขนหนูพาดไหล่ จับปลายผ้าด้วยมือทั้งสองข้าง แล้วค่อยๆ ดึงแขนขึ้น-ลง

• ในบางกรณีที่มีอาการปวดรุนแรงหรือทานยาแล้วไม่ได้ผล แพทย์อาจพิจารณาให้ฉีดยาสเตียรอยด์เข้าที่ข้อไหล่เพื่อบรรเทาอาการอักเสบและอาการปวด
• การผ่าตัด ถือเป็นทางออกสุดท้ายสำหรับผู้ป่วยที่การรักษาด้วยวิธีอื่นแล้วไม่ได้ผล โดยการผ่าตัดจะช่วยคลายพังผืดที่ยึดติดอยู่บริเวณไหล่ได้

ไหล่ติดเป็นภาวะที่สร้างความลำบากให้การเคลื่อนไหวในผู้สูงอายุ แต่ด้วยความเข้าใจในสาเหตุและการดูแลอย่างเหมาะสม ทั้งการใช้ยา กายภาพบำบัด และการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต ผู้สูงอายุจะสามารถกลับมาเคลื่อนไหวข้อไหล่ได้ดีขึ้นและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้อีกครั้ง หากพบว่าตนเองและคนที่คุณรักมีอาการไหล่ติด หรืออยากปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านกายภาพบำบัดโดยเฉพาะ สามารถเข้ามารับคำแนะนำได้ที่ Rehab Care Clinic ค่ะ